To jest tylko fragment strony.
kliknij tu aby wyświetlić całą stronę

Bente Kahan
FAREWELL CRACOW
tylkomuzyka.pl 2003

Bente Kahan interpretuje pieśni Mordechaja Gebirtiga
  Bente Kahan wykorzystując słowa piosenek Mordechaja Gebirtiga i barwnie odmalowując różnorodne ludzkie charaktery, tchnęła życie w unicestwiony przez Holokaust świat Żydów Wschodniej Europy.
  Koncert "Żegnaj Krakowie" odbył się 4 czerwca 1992 roku, w trakcie uroczystości z okazji 50-tej rocznicy śmierci Gebirtiga. Ceremonia miała miejsce w Warszawie w Teatrze Femina, w miejscu niegdyś skupiającym kulturę żydowską, jednym z niewielu miejsc, które przetrwały likwidację warszawskiego getta w trakcie Drugiej Wojny Światowej.
  Od czasu premiery Bente Kahan, Dariusz Świnoga i Mirosław Kuźniak wystąpili z programem "Żegnaj Krakowie" w wielu zakątkach świata, a kulminacja ich koncertów miała miejsce w 1997 roku, gdy z pieśniami Mordechaja Gebirtiga wystąpili przed szeroko zebraną publicznością w Yad Vashem.

Streszczenia piosenek

DZIECIĘCE LATA
  Poeta wspomina dzieciństwo i młodość w swoim rodzinnym mieście: dom, w którym stała jego kołyska, matkę, która posyłała go do chederu, dziewczynę, w której był zakochany. Jego matka już nie żyje, dom już nie istnieje i dziewczyna też gdzieś zniknęła. Radosne dziecięce lata ustąpiły miejsca smutnej starości.

NIE DLA MNIE TAKI PAN MŁODY
  Swatka przyprowadza Sarze różnych kawalerów. Dziewczyna odrzuca Benjamina i Jankełe, ponieważ nie podobają się jej ich imiona. Odrzuca również Szlojme, bo - "co za wstyd!" - mówi tylko w jidysz. W końcu pojawia się ten wymarzony, chłopak o imieniu Władek. Niestety, dziewczyna nie może go poślubić, gdyż jego matka również ma na imię Sara. (Tradycja Żydów aszkenazyjskich zakazywała dzieciom noszenia imion swoich żyjących rodziców lub teściów).

ZATAŃCZ, LEJBKE
  Dziewczyna namawia Lejbke, by z nią zatańczył. Nie ważne, czym się jest, mówi, syjonistą, bundowcem, czy agudatnikiem. Zawsze jest czas na taniec. W tańcu najlepiej można ocenić mężczyznę. Już pierwszy krok pozwala odgadnąć, czy jest żonaty, czy wolny, czy jest gościem z klasą, lumpem, czy szarlatanem. Dlatego chodź, zaprasza dziewczyna, chodź, Lejbke, nauczę cię tanga i charlestona.

KARTOFLANKA
  Matka przygotowała na obiad zupę cebulową. Z trójki jej dzieci każde chce czegoś innego : Josele - kartoflanki z grzybami, Sosele - rosołu z makaronem, Chajele - fasolowej z kluskami. Nawet mąż kręci nosem na cebulową. Chcą potraw jak u bogaczy, narzeka matka, a w domu nie ma ani grosza.

MAMUNIU MOJA, MAMUNIU KOCHANA
  Dziecko tęskni za zmarłym ojcem i pyta matkę, czy prawdą jest, że kiedy Mesjasz przyjedzie na białym koniu, wszyscy umarli - w tym jego tata - powstaną z grobu.

INWALIDA WOJENNY
  Dziecko żebrze o wsparcie dla swojej rodziny. Jego matka jest chora, a ojciec stracił wzrok na wojnie. Jedyną zapłatą za jego kalectwo był medal od cesarza. Teraz żeby utrzymać rodzinę, musi żebrać, chodząc od domu do domu.

REJZEŁE
  Dawid staje każdego wieczora pod oknem swojej dziewczyny, Rejzele. Gwiżdże, woła ją po imieniu i prosi: kum, kum, kum ( chodź, chodź, chodź ). Jej pobożna matka złości się, kiedy chłopak gwiżdże. Żydowi nie wypada gwizdać, mówi. Powiedz mu, by tego nie robił. Zamiast gwizdać, radzi Rejzełe, zawołaj na mnie zwyczajnie w jidysz : eins, zwei, drai ( raz, dwa, trzy).

AWREIMEL, FORSORÓB
  Awreimel został złodziejem w trzynastym roku życia. Nędza wygnała go w świat, kiedy był jeszcze dzieckiem. Wychowała go ulica. Pierwszy raz trafił do więzienia za kradzież kromki chleba. Dziś jest artystą w złodziejskim fachu. Pracuje sprawnie i lekko. Okrada tylko bogatych i skąpych. Wie, że w końcu wpadnie i ma jedno życzenie, by po śmierci na jego grobie wyryto napis: Tu leży Awreimel, najbardziej pracowity forsorób. Gdyby nie chowała go ulica, mógłby zostać, jak przykazał Bóg, wielkim szlachetnym człowiekiem.

UPADŁA DZIEWCZYNA
  Prostytutka uskarża się na swój los. Jest już druga w nocy, a ona jeszcze nic nie zarobiła. Jej serce pełne jest nienawiści do świata za to, co stało się z jej życiem. Gdyby matka wiedziała, kim została jej córka, żali się dziewczyna, zapłakałaby krwawymi łzami.

ŚPIJ, DZIECINO
  Matka śpiewa dziecku kołysankę. Obiecuje kupić mu wóz i konika, żeby mógł wyruszyć w świat w poszukiwaniu ojca. Może dowie się wtedy, co się z nim stało, czy o nich zapomniał i sprawił sobie nową żonę, czy może już nie żyje. Śpij, moja mała słodka sierotko, nuci matka. Nauczę cię Kadysz, modlitwy za zmarłych.

TRZY CÓRKI
  Ojciec wydaje za mąż swoje córki. Raduje się i tańczy na weselu dwóch pierwszych. Kiedy jednak nadchodzi ślub ostatniej, czuje tylko smutek i żal. Chodź tak trudno było je wychować, choć kosztowały rodziców tyle trosk i wyrzeczeń, bez dzieci dom jest pusty i posępny.

MARSZ BEZROBOTNYCH
  Pieśń bezrobotnych, którzy całe lata budowali ciężką pracą domy, miasta, kraje nie dla siebie, ale dla bogaczy. Zapłatą za ich harówkę jest nędza i głód. Maszerują, śpiewając pieśń o nowym lepszym świecie, w którym wszyscy będą wolni i każdy dostanie pracę.

PALI SIĘ
  ( Pieśń napisana po pogromie w Przytyku w 1938 roku. Podczas drugiej wojny światowej stała się hymnem bojowników w gettach. )
  Poeta wzywa swoich braci, by nie stali bezczynnie z opuszczonymi rękami, przyglądając się, jak płonie ich miasteczko. Nawołuje, by chwycili, co mają pod ręką i, choćby własną krwią, ugasili pożar.

FRAGMENTY WIERSZY :

PIEŚŃ O ZŁOTEJ KRAINIE
  Poeta prosi muzyków, by zagrali mu pieśń o Złotej Krainie, pieśń, którą w dzieciństwie śpiewała mu matka.

OD DAWNA ...
  Poeta skarży się, że od dawna nie słyszał dźwięku skrzypiec ani nie śpiewał pieśni. Jego muza jest uśpiona. Obudzi się dopiero, gdy umilkną strzały i płacz. Prosi, by spiewać jego pieśń, kiedy nadejdzie czas pokoju. Wtedy niczym wiosenny ptak rozbrzmiewać będzie radością.

MIAŁEM KIEDYŚ DOM
  Poeta rozpacza nad stratą swojego domu, który wróg wydał na pastwę płomieni. Szuka nowego, ale nie wie, czy i gdzie go znajdzie. Nie wie też, na jak długo da mu schronienie.

ŻEGNAJ, KRAKOWIE
  Wiersz napisany podczas okupacji, kiedy Żydzi krakowscy zostali wypędzeni z Kazimierza do getta w Podgórzu, po drugiej stronie Wisły.